Serbest Bölgelerdeki Şirketler Ortalama Dördün Katı İhracat Hedefine Ulaşıyor

Serbest bölgeler, kurucu ve işletici firmaların ihracata odaklı üretim yapan yerli ve yabancı firmaları hedeflediği pazarlama faaliyetleriyle öne çıkıyor ve dünya standartlarındaki hizmetleriyle Türkiye’nin stratejik yatırım noktaları olarak konumlanıyor. Bu yılın Ocak-Ağustos dönemine ait veriler, serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmaların ulusal ortalamadan çok daha yüksek bir ihracat geliri elde ettiğini gösteriyor; bölgedeki firmaların toplam ihracat içindeki payı, ülke ortalamasının dört katına ulaşıyor.

İhracatta güne yön veren bu bölgeler, yüksek verimlilikleriyle Türkiye’nin dış ticaret performansında belirleyici rol üstleniyor. 8 aylık dönemde ve 2024 yılının tamamında elde edilen göstergeler, bölgelerde faaliyet gösteren firmaların ülke genelindeki rakiplerine göre çok daha güçlü bir performans sergilediğini ortaya koyuyor. Ocak-Ağustos döneminde serbest bölgelerden elde edilen toplam ihracat 8.2 milyar dolar olarak kaydedildi. Bölgelerde yaklaşık 2 bin firmanın faal olması, firma başına düşen ihracat miktarını yaklaşık 4.1 milyon dolar seviyesine taşıyor. Türkiye’nin toplam ihracatı ise aynı dönemde 178.1 milyar dolar olarak gerçekleşti ve ihracatçı firma başına düşen oran yaklaşık 1.1 milyon dolar olarak hesaplandı. Bu veriler, serbest bölgelerdeki firmaların Türkiye ortalamasından dört kat daha yüksek ihracat geliri sağladığını net biçimde gösteriyor.

Serbest Bölge Modeli ve Stratejik Konumu Rekabet Avantajı Sağlıyor SEBKİDER Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Kılınç, serbest bölgelerin artık sadece üretim sahaları olmadığını, küresel rekabette avantaj sağlayan stratejik yatırım ortamlarına dönüştüğünü vurguluyor. Bu farkın temelinde, bölgeleri kuran ve işleten firmaların büyük katkısı bulunduğunu belirten Kılınç, altyapının dünya standartlarına taşınmasıyla yüksek teknolojiye dayalı ürünlerin üretildiğini ve küresel pazarlara yönelik yatırımların da bu merkezlerde toplandığını söylüyor. Yatırımcı, bölgelerde arsa ve binaları satın almak yerine üretime hazır yapılarda esnek büyüme imkanı bulabiliyor. Bu esneklik, yatırımcıların bölgelere yönelmesini güçlendiriyor ve faaliyet ruhsatını aldıktan hemen sonra üretime geçilebilmesi avantajı katma değer yaratıyor.

SEBKİDER Başkanı ayrıca, bu bölgelerin lojistik avantajlarının yatırım çekmede kritik rol oynadığını belirtiyor: “Birçok serbest bölge, limanlara, havaalanlarına ve uluslararası karayolu ağlarına doğrudan erişim sunuyor. Vergisel teşvikler, lojistik avantajlar ve Ar-Ge yatırımlarına kolay erişim, serbest bölgeleri sadece maliyet odaklı değil, yenilikçi ve esnek üretim kapasitesiyle küresel pazarlarda güçlü aktörler haline getiriyor. Bu sayede bazı bölgelerimizin ihracat değeri kilogram başına 8.5 doların üzerine çıkabiliyor. Bu avantajlar, Türkiye’nin küresel tedarik zincirlerindeki konumunu güçlendirmeye ve ihracatın rekabet gücünü artırmaya katkı sağlıyor.

İhracatta Güçlü Artış, İç Pazarda Düşüş Veriler, serbest bölgelerin dış pazara olan yönelimini güçlendirdiğini gösteriyor. Bölgelerden yurtdışına yapılan satışlar 2020’de 7.7 milyar dolar iken 2024 sonunda 11.99 milyar dolara ulaştı; bu, yüzde 55.2’lik bir artış anlamına geliyor. Buna karşılık, bölgelere yönelik iç satışlar ise aynı dönemde yüzde 11.6 gerileyerek 4.7 milyar dolardan 4.1 milyar dolara indi. İç pazardaki KOBİ’lerin satın alma hacmi ise 2020’de 2.57 milyar dolar olurken 2024 sonunda 3.61 milyar dolara yükselerek yüzde 23’lük bir büyümeye işaret ediyor. Bu tablo, küresel pazarlardaki büyümeyi odak haline getiren serbest bölgelerin tedarik zincirlerinde Türkiye içindeki KOBİ’lerle yaptığı ticaretin güçlendiğini gösteriyor. Verilere dayanarak Kılınç, serbest bölgelerin doğru teşvik ve politikalarla desteklenmesi halinde Türkiye’nin ihracat kapasitesinin hızla artabileceğini ifade ediyor.

YÖNÜ İTİBARİYLE TİCARİ AKIŞLARDAKİ DEĞİŞİMLER (1.000$)

• Türkiye’den SB’lere: 3,617.4 milyon dolar (2024) vs. 2,573.6 milyon dolar (2020), %40.5 fark
• SB’den Yurt Dışına: 11,993.1 milyon dolar (2024) vs. 7,727.3 milyon dolar (2020), %55.2 fark
• Yurt Dışından SB’lere: 7,901.2 milyon dolar (2024) vs. 7,028.3 milyon dolar (2020), %12.4 fark
• SB’lerden Yurt İçine: 4,179.7 milyon dolar (2024) vs. 4,728.9 milyon dolar (2020), %-11.6 fark

Kaynak: Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü

Ocak-Ağustos Dönemi Türkiye ve SB’lerde Firma Başına İhracat Geliri

• TÜRKİYE: 178.1 milyar USD, 150,000 firma, 1.187 milyon USD firmanızab düşen_EXPORT
• SERBEST BÖLGELER: 8.2 milyar USD, 2,000 firma, 4.1 milyon USD firmaya düşen

Kaynak: BYZHA Beyaz Haber Ajansı