Türkiye Su Ürünleri Yetiştiriciliği ve Avcılık Sektörüne Yeni Bir Türün Kazandırılması: Stratejik Vizyon ve Girişimler

Türkiye’nin Marmara ve Ege Denizi kıyılarında, yabancı deniz hıyarı türünün doğal üreme biyolojisi ve yetiştiricilik olanaklarını ilk kez ele alan bir çalışma ekibi, TÜBİTAK-ARDEB destek programı kapsamında yürütülecek proje hakkında bilgi verdi. Proje, Japon denizhıyarı (Apostichopus japonicus) türünün Türkiye’deki varlığını ve bu türün üreme dinamiklerini, genetik çeşitliliğini ve potansiyel yetiştiricilik altyapısını inceleyecek şekilde tasarlandı.

Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Mustafa Tolga Tolon’un başkanlığındaki ekip, ilk kez ülkenin kıyılarında tespit edilen bu türün varyasyonlarını ve ekolojik etkilerini merkeze alarak, doğal alanlardan laboratuvar seviyesine uzanan bir araştırma dizisi kuracak. Araştırmanın amacı, Japon denizhıyarının Türkiye’deki mevcut popülasyonunun genetik ve biyolojik özelliklerini ortaya koymak; bu bilgiyle yerel su ürünleri ekonomisine yönelik potansiyel bir türü değerlendirmek olarak özetlenebilir.

Proje tartışması sırasında Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, ekip çalışmasının Türkiye kıyılarında varlığı belirlenen bu türün varyasyonları ve üreme kapasitesi konusundaki ön bulguların, ARDEB programı kapsamında desteklenmeye uygun bulunduğunu vurguladı. Ayrıca bu çalışmanın, üniversite ekosisteminde ilk kez uygulanacak olması nedeniyle ekosistem açısından temel bir kilometre taşı olduğuna dikkat çekti.

Proje içeriği kapsamında, Kuzeybatı Pasifik kökenli bu türün Türkiye kıyılarındaki varyantları, üreme gücü ve yetiştiricilik potansiyeli ana odak konular arasında yer alacak. 2023 yılında Marmara Denizi’nin İzmit Körfezi kıyılarında ilk kez görülen bu türün Akdeniz’e ulaşan Ege Kıyıları’ndaki yayılımı, mevcut ekolojik dengeler açısından kritik bir konudur. Ülke sularına uyum sağlayan bu yabancı türün genetik ve biyolojik özelliklerinin aydınlatılması, hem ekonomik hem de ekolojik açılardan gerekli bir temel oluşturacaktır.

Proje ekibi, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nin ileri laboratuvar altyapısından yararlanacak; çalışmaya Prof. Dr. Adnan Tokaç, Prof. Dr. Şule Gürkan, Doç. Dr. Serhat Engin ve Dr. Öğr. Üyesi Emel Özcan Gökçek gibi alanında uzman araştırmacılar katkıda bulunacak. Ayrıca Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi’nden Doç. Dr. Raziye Işık Kalpar proje danışmanı olarak görev alacak. Proje, toplam 15 ay sürecek ve bir lisanslı öğrenci ile bir yüksek lisans öğrencisine burs imkanı sağlayacak. Bu çerçevede, genç bilim insanlarının yetiştirilmesi ve ülke su ürünleri sektörünün çeşitlendirilmesi hedefleniyor.

Kaynak: Beyaz Haber Ajansı (BYZHA) tarafından yayımlanan bilgiler doğrultusunda hazırlanan çalışma, ekonomik değer ve ekolojik faydaları gözeten bir yaklaşım ile yürütülecek.